Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ ΤΕΝΕΣΙ ΟΥΛΙΛΙΑΜΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ «Ο ΓΥΑΛΙΝΟΣ ΚΟΣΜΟΣ»

Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ  ΤΕΝΕΣΙ ΟΥΛΙΛΙΑΜΣ

ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ «Ο ΓΥΑΛΙΝΟΣ ΚΟΣΜΟΣ»

1983 – 2013: 30 χρόνια από το θάνατό του

Γιος ενός πλασιέ παπουτσιών και της κόρης ενός υπουργού, το δεύτερο από τα τρία παιδιά της οικογένειας, ο Τόμας Λάνιερ Ουίλιαμς (Τhomas Lanier Williams) γεννήθηκε στις 26 Μαρτίου 1911 στο Κολόμπους του Μισισιπί. Ο τόπος καταγωγής του πατέρα του, το Τενεσί, δεν άργησε να αντικαταστήσει το βαφτιστικό του όνομα, ενώ οι οικογενειακές εμπειρίες στάθηκαν η πρώτη- και καθοριστική- ύλη για το έργο του. Οι νευρώσεις της οικογένειας, ο αλκοολικός πατέρας που θεωρούσε ότι ο γιος του έδειχνε (από νωρίς) θηλυπρεπής, η σχιζοφρενής και αργότερα λοβοτομημένη αδελφή του Ρόουζ, όλοι και όλα στο περιβάλλον του συνέβαλαν σε αυτό που έμελλε να γίνει. Ισως άλλωστε ένα από τα πιο βασικά χαρακτηριστικά (αν όχι το βασικότερο) του Τενεσί Ουίλιαμς είναι η μετουσίωση του προσωπικού σε τέχνη.

 

«Υποθέτω ότι σχεδόν δεν χρειάζεται να δηλώσω πως υπήρξα το θύμα μιας ιδιαίτερα ταραγμένης εφηβείας. Οι σκοτούρες είχαν αρχίσει πριν από την εφηβεία:νομίζω πως είχαν ολοφάνερα τη ρίζα τους στα παιδικά μου χρόνια» γράφει στις «Αναμνήσεις» του («Μemoirs»), αυτοβιογραφικό βιβλίο που κυκλοφόρησε στις αρχές του ΄70 (εκδόσεις Ινδικτος, 2003).

Από τα φοιτητικά του χρόνια και ως το 1961 η πορεία του Τένεσι Ουίλιαμς είναι διαρκώς ανοδική. Κυρίως δε από τα μέσα της δεκαετίας του ΄40, όταν το ένα μετά το άλλο τα έργα του γνωρίζουν τεράστια επιτυχία, παίζονται στις θεατρικές σκηνές και μεταφέρονται στη μεγάλη οθόνη. Τα πρώτα μονόπρακτα ή και τρίπρακτα παίζονται από πειραματικά νεοϋορκέζικα θέατρα και διαθέτουν εν σπέρματι τη θεματολογία που θα ακολουθήσει: Ο «Γυάλινος κόσμος» (1944), απόλυτα εμπνευσμένος από τη ζωή του, τη μητέρα του και την πολυαγαπημένη του αδελφή Ρόουζ (Λάουρα, στο έργο), που κέρδισε και το Βραβείο Κριτικών, δεν είναι παρά η αρχή.

Η τελευταία εικοσαετία της ζωής του ως τις 25 Φεβρουαρίου 1983 που βρέθηκε νεκρός, μόνος, σε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου της Νέας Υόρκης (θάφτηκε στο νεκροταφείο του Σεν Λιούις, στο Μισούρι)- ήταν γεμάτη αποτυχίες, επαγγελματικές και προσωπικές, θα τον οδηγήσουν στο ψυχιατρείο (1969). Βγαίνοντας θα κάνει απελπισμένες προσπάθειες να επανέλθει στη γραφή, χωρίς όμως επιτυχή αποτελέσματα. Ο απολογισμός του έργου του πάντως είναι πλούσιος: Είκοσι πέντε μεγάλα θεατρικά έργα, δεκάδες μικρά, αλλά και σενάρια, δύο μυθιστορήματα, μία νουβέλα, 60 μικρές ιστορίες, περισσότερα από 100 ποιήματα και η αυτοβιογραφία του.

TO ΕΡΓΟ:

Στον «Γυάλινο κόσμο» βρίσκουμε ένα τρίγωνο σιωπηλής απόγνωσης: μητέρα, γιος και κόρη αναζητούν καταφύγιο στη φαντασία για να μην αντικρίσουν κατάματα τις ματαιωμένες τους προσδοκίες

Στο έργο εξιστορείται μέσα από τις αναμνήσεις του Τομ η ζωή της οικογένειας Γουίνγκφιλντ, που την απαρτίζουν ο γιος Τομ, η μητέρα Αμάντα και η κόρη Λάουρα. Ο πατέρας τους έχει εγκαταλείψει για χρόνια κι εκείνοι ζουν σ' ένα δικό τους εύθραυστο κόσμο. Η μητέρα έχει έμμονη ιδέα με τα παιδικά και νεανικά της χρόνια στο Νότο κι αυτό το εκφράζει διαρκώς λειτουργώντας ως η ξεπεσμένη  καλλονή που ονειρεύεται ένα καλύτερο μέλλον για τα παιδιά της. Ωστόσο εκείνα φαίνεται να μην ανταποκρίνονται στις προσδοκίες της. Για το γιο της, θεωρεί ότι είναι ένας εγωιστής ονειροπόλος, ο οποίος καταφεύγει στο αλκοόλ και στον κινηματογράφο, αντί να συνεισφέρει στην οικογένεια. Ο ίδιος ονειρεύεται να φύγει όπως ο πατέρας του. Η Λάουρα είναι μια εύθραυστη κοπέλα, ανάπηρη στο πόδι μετά από εγχείριση λοβοτομής,  που φοβάται τον έξω κόσμο και προτιμάει να αποφεύγει τις συναναστροφές και να ασχολείται με τη συλλογή της από γυάλινα ζωάκια και παλιούς δίσκους γραμμοφώνου του πατέρα της. Κάποια στιγμή, όλη η οικογένεια στρέφει την ελπίδα της σε ένα τέταρτο πρόσωπο, τον Τζιμ, έναν επισκέπτη από τον έξω κόσμο, που θεωρείται κι ο πιο ρεαλιστικός χαρακτήρας του έργου και με τον οποίο έχει ένα σύντομο φλερτ η Λάουρα.  Ωστόσο τα πάντα γκρεμίζονται, καθώς εκείνος διαλύει τις αυταπάτες τους κι έτσι επανέρχονται στη σκληρή πραγματικότητα.

Ο Τ. Ουίλιαμς ήταν πολύ δεμένος με την αδερφή του, τη Ρόουζ (στο έργο ονομάζεται Λάουρα), η ζωή της  οποίας τον επηρέασε ίσως περισσότερο από κάθε άλλο. Σε νεαρή ηλικία, έμαθε ότι πάσχει από σχιζοφρένεια και πέρασε μεγάλο μέρος της ζωής της σε ψυχιατρικές κλινικές. Σε μια προσπάθεια καταπολέμησης της ασθένειάς της, οι γονείς του Ουίλιαμς ενέκριναν τη λοβοτομή στη Ρόουζ το 1937 στην Ουάσινγκτον. Δυστυχώς, τα αποτελέσματα δεν ήταν τα αναμενόμενα και η Ρόουζ σακατεύτηκε για το υπόλοιπο της ζωής της.

Λοβοτομή: Μια παράλογη χειρουργική επέμβαση

Η λοβοτομή είναι ιατρική μέθοδος (χειρουργική επέμβαση) που χρησιμοποιήθηκε ευρύτατα σε πολλές χώρες, κατά τις προηγούμενες δεκαετίες. Σύμφωνα μ’ αυτήν, οι μπροστινοί (μετωπιαίοι) λοβοί αποκόπτονται με χειρουργική επέμβαση από το υπόλοιπο τμήμα του εγκεφάλου, προκειμένου να αντιμετωπιστούν διανοητικές διαταραχές και ψυχικές παθήσεις. Οι ασθενείς παραμένουν σε ικανοποιητικό βαθμό ενεργοί, αλλά χάνουν το μεγαλύτερο μέρος της συναισθηματικής τους ζωής.

Οι μετωπιαίοι λοβοί ελέγχουν τη συνείδηση που έχουμε για τις πράξεις μας, την κρίση μας για ό,τι συμβαίνει στις καθημερινές μας δραστηριότητες, τις συναισθηματικές μας αντιδράσεις, τη γλώσσα που χρησιμοποιούμε, καθώς και τη γνώση του νοήματος των λέξεων που επιλέγουμε. Προβλήματα που παρατηρούνται μετά από βλάβη είναι η απώλεια της κίνησης διαφόρων μερών του σώματος, η αδυναμία σχεδιασμού, η ύπαρξη έμμονων ιδεών, αλλαγές στην διάθεση, δυσκολία στην επίλυση προβλημάτων και ανικανότητα έκφρασης τη γλώσσας. Οι ασθενείς με βλάβες στην περιοχή αυτήν παρουσιάζουν διαταραχές της προσωπικότητας, καθώς εμφανίζεται αδυναμία ανάληψης πρωτοβουλιών, απάθεια και αμέλεια για την προσωπική εμφάνιση και υγιεινή, καθώς και αντικοινωνική συμπεριφορά. Οι μετωπιαίοι λοβοί διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην επεξεργασία των πληροφοριών, άρα και στη νόηση.